24 haziran seçimlerinde olanları ve olmayanları aptallar-çaldılar kolaycılığının bir sonrasını görmek, chp için de, türkiye için de belirleyici olacaktır.
muharrem ince, 24 haziran seçimlerinden kalıcı az sayıdaki değişimlerden biridir. daha da öteye giderek, 24 haziran sonrasında da siyasi yaşamını sürdürdükçe, ileride, seçimlerin bir sonucu değil, birinci ya da en önemli sonucu da olabilir.
türkiye'nin siyasi geleneklerinde, siyasi olarak karşıtlaşıp da birlikte çalışma örneği yok denecek düzeydedir. her karşıtlığın sonucunda birisi partiden ayrılır ya da kendi partisini kurmaya yönelir. 1965'ten sonraki chp'de ecevit kabarışı turhan feyzioğlu'nu chp dışına itmiştir. özünde siyasi incelik ve kişisel esneklik olarak en yumuşak, uyumlu olabilecek iki kişi siyasi olarak birlikte olamadılar; olmadılar. sonrasında, 1972'de ecevit inönü ile son karşıtlaşmasında da, inönü chp'den ayrıldı. ayrıca, inönü'yle birlikte olan kemal satır da ayrılıp kendi partisini denedi. 1980 sarsıntısı sonrası ecevit de dönmemecesine chp'den ayrıldı.
öteki partileri ve daha eskileri, en yenileri bu noktada atlıyorum.
ince ve kılçdaroğlu birlikte chp'de olacaklar mı? ince de bilemez bugünden, kılçdaroğlu da. çok açıktır ki, kılıçdaroğlu'nun cumhurbaşkanı adayı olmamasiyle kılıçdaroğlu siyasi yaşamını chp'de noktalamıştır. sanıldığı, gösterildiği ya da ucuzcu kılıçdaroğlu övgüsüyle karşılanan ince'nin adaylığı ince'nin gücündendi ve kılıçdaroğlu'nun sonuncu seçimiydi. ince'yi aday göstermekte chp'nin gecikmesi saklanamayan ve üstü örtülemeyecek gerçeklikti. seçim sonrasında, muharrem ince de kamuda, eleştirel olarak bu gecikmeyi açıkladı. kılıçdaroğlu'nun yanıtını bilmiyoruz ve belki de hiç bilemeyeceğiz.
şurası açıktı: kılçdaroğlu kendini aday olarak ortaya sürmediği sürece, ince dışındaki her adaya karşı yirmi chp'li imzasıyla aday olurdu ince. şimdi seçimden sonra olacaklar o zaman yaşanırdı başlangıç olarak.
geriye gidip de bunları yinelemenin de, eşelemenin de yararı kalmamıştır. nasıl ki, geçmişte inönü'yü bırakıp ecevit'le olanlar yaşanmışsa; gün gelip de, ecevit'le olmayıp da ecevit'leç ecevit'siz albaştan yapılmışsa; deniz baykal'la olanlar tümden değilse de, zamanla, kılçdaroğlu'yla olmuşsa; yakında, kılçdaroğlu'ndan ince'ye kayma olacaktır. ya olmazsa? ince chp dışıdır ve bilinmez ama, günümüzün küresel gerçekliğinde, fransa'da, yunanistan'da, meksika'da olanların benzeri yaşanabilir. oralarda da tarihsel kökenleri derin ve yaygın "pri" ya da "pasok" benzeri chp yeniden küçülür. kılıçdaroğlu'nun, chp'yi büyütemeyeceği, ilk gününden biliniyordu ama, kabullenilmedi. bugün chp'nin tek bilineni kılıçdaroğlu ile chp'nin küçüleceğidir. kılıçdaroğlu, chp'de başkanlıkta dirense ve gelen kurultay'da kazansa da, chp'nin küçülme eğilimini değiştirecek güç kalmamıştır.
ince, chp'yi yönetmeyi isteyecektir ve chp'yi yönetme gücünü de kazanabilir. önemli olan: chp'deki bu oluşumda ince'nin chp'yi yönetme gücüne erişmesinden çok, o süreçte, nasıl bir parti işleyişi ve nasıl bir chp olacağıdır. ince için chp içinde olmak öncelikli olacaktır. ince chp içinde de, chp dışında da siyasi bir güçtür. chp içinden ince'ye direnç olur ama aşılmaz değildir. ola ki, ince'ye chp içinde güçlü bir direniş olursa, ince chp dışında da chp'den daha güçlü sürecektir. chp'de ince'ye direnenler olur da kazanmayı da başarırlarsa hem kendi sonlarını, hem de chp'nin güçsüzleşmesini durduramazlar.
chp için seçme açıktır. gelişim nasıl olur bugünden öngörmek yanlıştır.
ince için tehlikeler yok mu? ince için de zorludur bundan sonrasındaki yürüyüş. ilk zorluk: dün kılçdaroğlu ile olup da, ince'nin geleceğinde ikbal görüp ince'nin yanına ilkesiz doluşacaklar çok olur. ikinci zorluk da şudur: kılıçdaroğlu'nun, chp'de yaşamı uzadıkça, yaşamak uğruna, chp'de yenilik diye zorladığı siyasetlere direnenlerin de kolayca ince'nin çevresinde yığılmaları sorunudur. bu iki zorluğa da, ince'nin zayıflık göstermemesi zordur ve ikisinden de yararlanmasında önünü tıkaması oluşur.
ince için amaç açıktır: chp'den öteye çekiiciliği yaratabilmek. bu da en zorlusudur ve en bilinmezidir. türkiye'nin donmuş siyasiliğini parçalayacak ve türkiye'de siyasi donmuşuğu eritecek bir siyasi canlanmada ince'nin önderliği ve başarısı istenendir.
3 temmuz 2018, college station, texas.
