24 haziran 2018 yolunda - 6. / sapı, çöpü diye oyalanma.

akp'ye karşı kalıcı ve güçlü siyaset gereklidir. olmayan budur; olması gereken de bu olmalıdır. günler, armutun sapı, üzümün çöpü diye geçiyor. chp'nin geç kaldığı ve zorlandığı açık. adayların çokluğuyla seçmen yaygınlığına erişemezler. chp'nin, aday çokluğundan vardığı dağınıklıktır ve chp seçmeninin yönlendirilemez, denetlemez oluşudur.

chp'nin kendi adayından önce ve daha çok chp dışından adayda birleşme yanlısı siyasetinden beklenenin olmadığını biliyoruz. ortak aday seçmesinden beklenenler açıktı: chp seçmenini parçalamayacak, akp-mhp birlikteliğini parçalayacak ve yönetmede ulusal birliği sağlayıcı olacak. yanlış da budur. herkesi kapsamak çoğunluğu kazanınca olması gerekendir. herkesi sevindirecek aday olmaz. çoğunluk kazanacak aday da tepkicilikten olmaz. olmadığı yaşandı ve chp yönetimi olmayacağın ardında koşuşturmanın sorgulanmasını seçim sürecinde ve sonuçlarında yaşayacaktır.

türkiye'de siyasetin, chp'ye karşıtlıktan dayanak bulduğu değişmeyen gerçekliktir. chp benzemeye uğraşmaktan önce, kendi oluşunu ve duruşunu sürdürmelidir. chp kendini gizlide göstermekten uzak durmalıdır. chp, türkiye'nin en açık partisidir. olmayacak gizli ve karanlık nitelenecek arayışlar kazandırıcı olmaz.

türkiye'de, akp ve başkanına öfkeli nefret kitleselliği olduğu tartışmasızdır. öfke ve nefrette cepheleşme de, birliktelik de kalıcı ve olabilir değildir.

öfkeli nefret cephesinin birleşemezliği karşısında, yararcı ve çıkarcı akp-mhp birlikteliği, öfkeli nefrete karşı kızgın ve nefret yüklüdür. karşılıklı öfke ve kızgınlık nefretlerinden ortaya çıkan siyasi gerilimin, seçim sürecinde değişmediğinden öteye, seçimle de yatışmayacağı, seçimin ilk sonucu olacaktır.

her seçim istenen değişimi getirmese de değiştirdikleri olur. 24 haziran seçimleriyle de değişmeyecek olanlar açıktır: türkiye'de ayrımcılıklarla uzlaşımı isteyenlerin istedikleri olmaz. türkiye'de, siyasette karar almak ve uygulamakta "tbmm"yi ikincil kılma isteminin de olmayacağını öngörmeliyiz. oysa, öfkenin ve kızgınlığın kaynakları da bu istenenlerdir. 24 haziran seçimleriyle de istenenlerin olmayacağı ve öfkeli nefret ile kızgın nefret cephelerinin yerlerini koruyacağı, istenen değilse de, olacaklardan geçerli olanıdır.

akp'de, abdullah gül adaylığına karşı yaşanan tepkiselliğin ortaya çıkardıklarını seçim sürecinde ve seçimle yaşayacağız. akp'de gizlenemez ayrımlar ve yararcı/çıkarcı birliktelik vardır. seçim sürecinde birliktelik korunsa da, seçimle de koruyucu güç oluşur mu?  akp'nin çoğunluk olmak ve kalmak için birliktelikler bozup, birliktelikler kurması gücünde yıpranma yaşanmayacak mı? akp, kendi başına güç olsaydı, birinci aşamada da, olası ikinci aşamada da, akp-mhp birlikteliğine dayanmazdı. akp karşıtlığında, mhp'nin uzlaşmazlığının değişmezliğinin geçici uzlaşımlarla akp karşıtlığını kolaylaştırmayacağı açıktı. mhp'den türemiş ip'in de, hdp'yle uzlaşmazlığı kısa süre içinde anlaşılmıştır ve değişmeyeceği açıktır.

akp'nin ve akp-mhp'nin chp'yi hdp'le birlikte göstermenin olmazlığı da açıktı. olmadığını ve olmayacağını yaşadık. chp-hdp birlikteliği yaşanmış görünse de, çoğunluk kazanacak birliktelik olmazdı. akp, chp-hdp birlikteliğinin  olmazlığını düşünse de, olabilirliği korkusu ve korkutmacasına yenildi; akp'nin güçsüz olduğunu açığa çıkardı.

hdp, akp'yle olmayı chp'yle olmaya yeğler siyasettedir başından bu yana. hdp'nin, chp'den önce akp'yle olma istemi, akp'yi küçültücü olmadığı ve hdp'yi büyülten olduğu da yaşanan gerçekliktir. mhp'nin akp'ye yanaşmasında, akp-hdp birlikteliğini bozma siyasetinin belirleyici olduğu açıktır.

ip, neden chp'yle oluyor gibi görünmekten eksiklenmiyor ama, sp ve dp ile birlikteliği yeğliyor? bunun açıklaması da açıktır: ip, chp'yle olsa erir yokolur. ip, chp'den oy kayması yaşanacağına dayandırıyor chp'yle birliktelikte olmamayı. ip, chp'den oy kazanırsa, chp'nin ardında ezilip yokolacağına, chp'den kayan oylarla chp'yle seçim sonrasında önderlik istiyor. ayrıca, ip'in bilinmeyen istemi de açıktır: akp'de ikincil kalmış ve erimiş geleneksel dyp ve anap oylarının akp'den kopacağına dayandırıyor istemini.

kısacası, 24 haziran seçimlerinde akp-mhp birlikteliğinin ardındaki ikinci siyasilik seçim sonrasında da yaşamasını sürdürecektir. oysa, akp-mhp birlikteliğinin ardında üçüncü ve sonraki siyasiliklerin son seçimi olabilir gelen seçimler.

30 nisan 2018, college station, texas.

24 haziran 2018 yolunda - 5. / arayışta gerileyen çok, coşku yok.

korku ve korkutmacanın hangisi kazanacaktan önce, korku ve korkutmacanın seçimle de sonlanmayacağını bilmek gerekir. akp'de korku açık ve belirgin. yoksa, abdullah gül, bülent arınç, ahmet davutoğlu adlarına karşı huzursuzluk olur muydu? ortak adaylı seçim korkusundan çok, akp'den oy çalabilecek adayların olması akp-mhp birlikteliği için korkutucu olmaktadır. korkunun özü ise dar çevrede biliniyor olmalıdır:  cumhurbaşkanlığı seçimini de, tbmm'de çoğunluğu yitirmek de olasıdır ve o durumda yükselecek "adalet" istemenin neleri getireceği bugünden bilinemez. akp'nin korkusu olmasa akp için bitik ve akp'den koparacakları akp karşıtlarınca beklenen düzeyde olmayacak gül, arınç ve davutoğlu'nu korkutmacaya neden gerek duyulsun?

akp için gül, arınç ve davutoğlu'nun korkutucu olması, akp karşıtlarının, o adaylarla seçime gitmesini gerektirmez. bu durumda, sp'nin ve de chp'nin, abdullah gül adaylığında oyalanmasının yararları olmadığı gecikmeden anlaşıldı. abdullah gül adının ortalıkta sözkonusu olması akp'yi huzursuz etmiştir; bu yadsınamaz ama, sp değilse de, chp de kendi seçmenlerinde, kılıçdaroğlu yönetimine tepkileri orta yerde yaşanmıştır. 

abdullah gül adının, pekçok yönden olmazlığını düşünemeyen siyasilerin olması onları bağlayıcıdır. sp için, zamanında, sp'den kopanların önderlerinden olan abdullah gül'ün yeniden yuvaya dönmesi sp için artı; akp için eksi olmasıyla akp karşıtlarında tepki yaratması seçim sonrası dönemde, türkiye'de siyasette ayrıntılı değerlendirilecektir. abdullah gül somutundan yola çıkarak bugünden söylenecekler de vardır. en önemlilerinden birini, eski dost olarak binali yıldırım açıkta söylemiştir: kimseye yaranamazsın! abdullah gül sp'yle barışırken kurucusu olduğu akp'den kopmuştur ve chp seçmeninde olumlu yansımaya neden olmamıştır. bir siyasi için kötü bir sondur abdullah gül'ün durumu.

abdullah gül, seçime katılmadan yitirmiştir. ne yapması gerekirdi, neden yenildi konusunda dışarıdan akıl vermek yanlıştır. yine de, bir siyasetin içinden gelip de, o siyasetle karşıtlaşmasını o parti içinde değil de, parti dışından parti karşıtlarıyla yapmaya kalkmanın getirisi olmadığı ve götürüsünün ağırlığı nice yaşanmış durumdur. abdullah gül akp'yi kendi partisi yapmayı parti dışından sürdürürüm yanlışında yenilmiştir. türkiye'de siyaset için şunu açığa çıkarmıştır: kendi için zararlı olurken, akp içinde egemen yönetimi korkutucu olması akp'nin kendi içinde uyumlu ve korkusuz olmadığı yaşanmıştır.

bülent arınç'ın durumu da gül'e benzese de; biraz değişiktir. arınç akp'den kopmamıştır ve kendince, bugün de akp'lidir. ayrıca, akp'de, özellikle gezi günlerinden bu yana yönetimi uyarıcı direnişleri açıkta da yaşanmıştır. arınç da, gül gibi eleştirilerini parti içinde yönetimi sorgulayıcı siyasi eyleme dönüştürme gücünü bulamadığından yeniktir.

davutoğlu da, bugün için yeniktir. akp'yi zarara uğratmasından öteye dış siyasette abd ile birliktelikte sorgusuz oluşu ya da akp yönetiminden ayrı düşmesini siyasi olarak yenilgi olarak kabullenmemekte direnmektedir. bugünden sonra türkiye'de akp'nin abd ile birlikte olması yaşansa da, davutoğlu'nun o siyasette yeri olmaz. davutoğlu yenik olarak kıyıya çekilirken, yarın ortaya çıkmak kararını sezinletmektedir. akp'ye zarar verenden çok, yarınki akp'nin tıkanma ve tükeniş yolunda, akp'ye sahiplenmek adına, kıyıya çekilmiş olmayı seçmiştir. davutoğlu'nun yarın birgün, akp'de yeri olurmuyu akpliler bilir ama, siyasette çekilme, yokolmanın ilk adımıdır.

seçim yolunda değilse de, seçim sonrasında, akp'de çatlamaların yaşanacağını bugünden öngörebiliriz. seçimi yitirseler, akp'deki çatlaklıkların açıkta olacağını söylemek bugünden anlamsızdır çünkü o sonuç olağandır. bugünden, akp'nin seçimlerden kazançlı çıkacağı durumda da, çatlakların açığa çıkmasının izlerini gördük demek önemlidir.

akp'nin içine kapanıklığı ve akp'ye egemen yetkililerin daralması, akp'yi seçim kazanmadan öteye güçlü kılmayacaktır. akp'nin korkması ve korkutmacası budur. akp'ye karşı kısa dönemli, öfkeli nefret siyasetlerinden güç alan yapay kurgularla karşı durmak yanılsamadır. akp'ye karşı kalıcı ve güçlü siyaset gereklidir. olmayan budur; olması gereken de bu olmalıdır.

26 nisan 2018, college station, texas.

24 haziran 2018 yolunda - 4. / arayışta bekleyiş sürüyor.

akp karşıtlarında bekleyiş biraz daha sürecektir. bekleyiş demokrasiye katkıdır. neden? katkılar çoğullaşıyor ve katılım demokrasinin özünü çağrıştırıyor.

enson, bir önceki seçimde, birgün, chp-mhp başanları ortak adayımız ekmeleddin ihsanoğlu'dur dediler. tepkiler cılızdı; katılım yok düzeydeydi. sorun adayın kimliğinden öteye aday seçimindeki partilerin yetkili kurullarının ve parti öyelerinin katkısının yok düzeyde oluşuydu. nasıl oldu; neden oldunun sorumluluları seçimde beklenen desteğe erişemediklerinden öteye parti içi demokrasisinde, seçim sonrasında da sorgulanmadılar.

cumhurbaşkanını halkoyuyla seçmede ikinci denemede deneyim eksikliği apaçık olsa da, tek deneyimdeki dağınıklık ve de yukarıdan aşağıya dayatma gerilemiş görünüyor. ayrıca, oyun kurucu siyasilerde artış ve yüksek seslilik de yaşanıyor.

chp'de ortak adaylık konusunda, özellikle, adayların kimlikleri açıktan dillendirilince güçlü tepkinin hem arayışı biçimlendireceğini; hem de seçim sonrasına etkileri olacağını düşünmeliyiz. bir önceki seçimde, ekmeleddin ihsanoğlu adaylığına açıktan tepki gösteren emine ülker tarhan, seçim sonrasında, chp'den ayrılmak zorunda bırakılmıştı. chp'de, ekmeleddin ihsanoğlu adaylığını dayatan güce sorsak emine ülker tarhan chp'de yalnız kaldığından ayrılmıştı.

chp'de chp dışındakilerle ortak aday arayışında saydamlık olduğunu söylemek zordur ama, enazından, oldubittilerin ve dayatmanın kolay olmadığı yaşanıyor. seçim yolunda ya da seçim sonrasında chp'den dışarıya atılmalar ya da ayrılmalar yine olabilir. bukez, ayrılanların/atılanların kolayca gerçekleneceğini düşünmemeliyiz. chp'de başkanlık değil, parti işleyişinde değişimi tartışacak bir tartışma 24 haziran sonrasının gündemidir.

akp karşıtlarındaki arayış çalışmalarına baktığımızda üç siyasilik de beklentilerini kamuya açık ve kuşkudan uzak sunmuşlardır. chp, ortak aday arayışında esnek olunabileceğinde güç gösterebilmiştir. chp'de, ortak adayda birleşme yolunda kendi adayını belirleme ya da olabilir destekçiler saadet partisi ile iyi parti'ye aday sunmada eksiklik gösterildiği ortadadır. saadet partisi de abdullah gül adaylığını sunmada, iyi parti de merak akşener adaylığındaki kararlılığında daha etkin göründüler.

ortak adaylığın erdoğan özelinde ve akp karşıtlığında toplumun yarısını aşan tepkisellik temelinde kurgulanması zordu ve olmayacağı açıktı. bu arayış aşamasında, ortak adayla, akp karşıtları, öfkeli nefret cephesi oluşturulamayacağını gördüler demeliyiz. bundan, şimdilik, iki sonuç çıkarmalıyız: 1. öfke ve nefret temelinde duygu egemendir; siyaset belirsizliktedir. 2. öfke kitlesini birlikte tutabilmenin zorluğundan öteye nefret öznesinin çevresinde toplaşmanın artabilmesi tepkisini getirmesi küçümsenmemelidir.

oysa, seçim yoluna başlamadan, kimin cumhurbaşkanından önce, kime karşı cumhurbaşkanı birleşiminden önce nasıl bir cumhurbaşkanlığı belirlenmeliydi/tasarlanmalıydı.

görünen odur ki: akp karşıtları, erdoğan cumhurbaşkanı olmasın ama, onun karşıtları kazanırsa o cumhurbaşkanı olsun zayıflığını aşamadılar. türkiye'de gereken cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanlığı değildir. türkiye'de gereken güçler ayrımını yokedecek, güçleri yukarıdan aşağıya belirleme özlemindeki cumhurbaşkanlığı düzenine tepkiden öteye, geçerli anayasallık iiçinde, yeniden geçileceğinin tasarımı önemlidir.

akp-mhp birlikteliğinin adayının belirgin olması ya da o adayın cumhurbaşkanlığının uyumluluk diye gerçekleyeceği anayasallıkları durdurucu karşıtlık belgesi ortada yoktur. ortada olan, salt, korku ve korkutmacadır. o olursa baskı sürecektir; yeni yetkilerle donanacaktır korkutmacasını aşan tasarım yoktur. bu durumda korku ve korkutmaca, karşılıklı, seçimin belirleyicisi olacaktır. akp-mhp cephesinin de dayanağı biz olmazsak korkusuyla korkutmacası olduğuna, tepkiyi aşan bir tasarım gerektir. korku ve korkutmacanın hangisi kazanacaktan önce, korku ve korkutmacanın seçimle de sonlanmayacağını bilmek gerekir.

25 nisan 2018, college station, texas.

24 haziran 2018 yolunda - 3.

24 haziran seçimlerinin öncesi de, sonrası da bilinmezdir. bildiklerimizin azlığından bilmediklerimizi öngörürken, çokluk, iyimser beklentilerimizle kötümser kuşkularımızın belirleyiciliği açıktır.

kuşkuların başında, abd/ab etkileşiminin yönlendirmelerdeki belirginsizliği gelmektedir. bilinen ya da genel geçer olanı: abd/ab'nin akp'nin bugünkü yönetiminden kaygılı olduğu ve daha da ötesi, değişmesinde, akp destekçisi olmayacaklarla ayrım yapmaksızın birliktelik arayacağıdır. akp'nin kötü yönetimi, baskıcı ve yasaları yoksaymaktan uzak durmamayı siyasi güç sayma eylemliliği, türkiye'de gerilim, öfke ve zoryönetim olarak yaşanmaktadır. bundan abd/ab'nin yararlanmak için elverişli ortam bulacağını düşünebiliriz ama, geçerli olması zordur.

akp karşıtlarını bir ve benzer gören yoktur. chp'den, hdp'den, saadet partisi'nden, iyi parti'den tepkiler açıktır. ayrıca, partisiz tepkileri de yoksayamayız. akp ve destekçilerine karşı öfkeli nefret cephesi güçbirliğinde uzlaşır mı; birliktelik olur mu? ilkeler, adaylar ve arayışlar açıkta/gizlide sürmektedir. bugün için akp ve destekçilerinin adayı tartışmasızdır. akp karşıtlarında tek adayla mı, çok adaylı mı arayışında bilir bilmez söylentiler ve yönlendirmeler beklentileri canlı kılmaktadır.

bu noktada doğrusu nedir? kişisel olarak özlemim şudur: aday gösterme gücündeki her siyasiliğin kendi içinde uzlaştırıcı öz adayıyla seçime katılması gerekir. akp karşıtlarının ortak adayla seçime katılımı, olası ikinci aşamada da zordur ve inandırıcılığı yoktur. olması gerekenin olmayacağını öngörmenin çekici olmadığını bilsem de, kişisel doğrumu bugünden kıyıda belgelemek isterim. chp de, hdp de, iyi parti de, saadet partisi de kendi adaylarıyla seçmenlerini çoğaltmalıdır. yoksa, ortak aday ya da birliktelik adaylarının getirisi olmayacaktır. 24 haziran ötesine kalacak siyasiliklerin yönetimlerinin bu akılda olacağını düşünmeliyiz.

siyasi olarak seçimin sonuçlarını belirleyecek olanlar açıktır: akp ve mhp'nin birlikteliği oylarını önceki seçimlerdeki düzeyde tutabilir mi? ola ki, akp-mhp birlikteliğini destekleyiciler, yüzde elliyi birinci aşamada bulamadıklarında, ikinci aşama için de dağılmazlar. oysa, akp karşıtları, ayrı ayrı adaylarıyla ikinci aşamayı zorlayacak güçte olduklarında, güçlerini topluca koruyamazlar. bunda akp karşıtlarında ikinci ençok oyu chp adayının alacağını varsayıyorum. olasılığı düşük olan, chp dışındaki ikinci ençok aday, chp adayı dışında olduğunda, ikinci adayın seçimden düşmüş olan partilerin seçmeninden çok akp seçmeninden oyla kazanması dışında bir sonuç uzak görünüyor.

kısacası, akp, kendi içindeki parçaları toplu tutmada birinci aşamada değilse; ikinci aşamada başarılı olur. akp için birinci aşamada olmasa da, ikinci aşamadan sonra önde olmak önemli bir siyasi güç gösterisidir. akp birinci ya da ikinci aşamada kazanmışlığıyla türkiye'de olağan yönetim düzeyine dönebilir mi? geçmişte ya da 2007'den bu yana olduğu gibi, seçim kazanımını, güç gösterisiyle güç budalalığına mı dönüştürür? açıkçası, çoğunluk diktası kurmak için yeter oy olur mu? bu birinci bilinmezidir seçim sonrasının. 

yine, olasılığı düşük olan, seçmenin, akp'nin bugünkü kötü yönetimine, öfkeli uzaklaşmasının kazandıracağı akp karşıtı oygücü, türkiye'de uzlaştırıcı, gerilimi düşürücü yönetimi kurabilir mi? yoksa, zoryönetimden kurtulmuşluğun özgürlüğünde geçmişle öçleşme mi egemenleşir? bu da bugünden bilinmezdir.

bu an için, bekleyişte, söylenebilecekler de, bilinenler de azdır. en çarpıcı durum ise şudur: seçmenlerin, çoğunluğu kime oy vermeyeceğini biliyor. akp cephesinde ise durum kime oy vereceği yönünde açıktır. akp karşıtlarında bekleyiş biraz daha sürecektir.

24 nisan 2018, college station, texas.

24 haziran 2018 yolunda - 2.

24 haziran 2018 seçimleri yolunda söylenecek söz çoktur. dün de öyleydi; bundan sonrasında da öyle süregidecektir.

24 haziran'la bir değişim hem özleniyor; hem de kaçınılmaz sayılıyor. "uyum yasaları" yeterince tartışılmadığı için bu yasamanın gücüyle mi oluşacaktır; yoksa, yarın oluşacak tbmm'ye mi yıkılacaktır? akp-mhp birlikteliği cumhurbaşkanlığı seçimini kazanırsa, onların özlediği yönde ve onları destekleyen tbmm'de de o uyum yasalarının tartışmasız çıkacağı düşünülemez. şunu da öngörebiliriz: cumhurbaşkanının yetkileri ve sorumlulukları konusunda akp-mhp birlkteliğinin uyumlu olacağını öngörmek kolaydır da önyargılı korkutmacıdır diye de düşünebiliriz. o gün gelirse ve o gün geldiğinde yeniden bunu düşüneceğiz.

şunu bilen yoktur: cumhurbaşkanı, akp-mhp birlikteliğini oylayanların çoğunluğundan değil de karşıtlarından biri olursa. o cumhurbaşkanı ve o yasama kimlerden oluşacaktır ve cumhurbaşkanı yasamanın üstünde ya da ayrı mıdır? bilen yoktur. güçlerin birliği korkutmacısı siyasi olarak getirisi olmasından öteye o ilişkinin nasıl yürüyeceği bilinmezdir.

bugün için seçim seonuçlarını düşünmek artık ötelenmiştir ve günü geldiğinde yaşanacak kargaşa ikincilleşmiştir. daha da kötüsü, 16 nisan, "anayasal" olarak nasıl yadsınacak ya da yoksayılacaktır da en büyük bilinmezlerdendir.

bugünün birincil sorunu nedir?

siyasilikler, 24 haziran seçimlerine kendi bağımsızlıklarıyla mı gideceklerdir; yoksa, çoklu parti adaylarıyla mı yaşanacaktır seçimler?

sözü dolandırmanın yararı yoktur. akp-mhp birlikteliğinin adayı erdoğan'ı seçtirmemekte mi yoğunlaşılacaktır; yoksa, seçimler sonrasının bilnmezliğini eniyi yönetecek/yürütecek bir adayın seçimine mi odaklanılacaktır. bugünden her iki durum için de yeterli artı eksi ileri sürülebilir ve öngörüler/tasarımlar kurgulanabilir. kısacası, iki adaylı seçim mi olacaktır; yoksa ikiden çoklu seçim mi yaşanacaktır?

akp-mhp birlikteliğinin, adayını önceden belirlemiş ve tartışmasız o adayın ardında birleşmiş görünmek seçimi kazandırıcı yeterlikte midir? akp-mhp birlikteliğinin adayını seçtirme gücüne erişemediğinde ikinci aşamada da, akp-mhp birlikteliği karşısında oluşacak birlikteliği bölücü adımlar atamaz mı? daha açık söylenmişi şudur: akp-mhp birlikteliği için birinci aşamada kazanamamak, ikinci aşamada da, kazanamazlığın yeterli güvencesi olamaz. olası ikinci aşamada da, akp-mhp birlikteliği bölünmez öngörüsü de, akp-mhp destekçilerinin karşıtlığının ençok oy alanda toplaşması kolaydır öngörüsü de yanıltıcıdır.

açıkçası: erdoğan olmasın da cephesi kolay değildir; erdoğan olsun, sonradan, gücünü dengeleriz, denetleriz beklentisi de akp-mhp birlkteliği için yanıltıcıdır.

24 haziran seçimlerinin bilinmezi çoktur da bilinmezliklerin başında akp-mhp birlikteliğinin seçmen dayanağı ne denli sağlamdır ya da akp-mhp destekçilerine karşıtlığın birlikte durma ve direnci nedir?

24 haziran seçimlerinin öncesi de, sonrası da bilinmezdir. bugünden, ortadaki, akp-mhp birlkteliğinin gerilimli iyimserliği de; karşısındakilerin parçalı korkuyla korkutmacı cepheleşme uğraşları da beklendiği yönde gelişmeyebilir. 

23 nisan 2018, college station, texas.

24 haziran 2018 yolunda - 1.

24 haziran 2018 günü "erken seçim" için tbmm'de karar alındı. bu seçimin kararı da, kararlaştırılması da hep tartışılacaktır.

24 haziran seçimlerinin yapılabilirliği türkiye'de demokrasi sınavıdır. 24 haziran demokratik bir seçim olarak yaşanacak mıdır? 24 haziran seçimlerinde ne olur öneminde seçimin sonuçları geçerli olacak mıdır?

24 haziran seçimleri, beklentiye göre ya da anayasallık düzenine göre türkiye'de yaşanmamış yeni bir düzenin oylanması mı olacaktır? görünürde, akp-mhp birlikteliği seçimlerde çoğunluğu kazanırsa yeni bir türkiye düzeni'nde olacağımızı özlüyorlar. benzeri biçimde, yine görünürde, akp-mhp birlikteliğine katılanların dışında kalanlar içinde yeni başlayacak anayasallık düzenine korkuyla tepkicilik egemen.

temel soru şudur: akp-mhp ile destekçileri özledikleri düzene yeterli ve gerekli oyu alabilirler mi? tamamlayıcı soru da şudur: yeterli oyu, gerekli oyu alınca o özledikleri düzeni kurabilecek gücü kullanabilirler mi?

kısacası, seçimi kazanmak önkoşulsa, o kazanılan gücü kullanmak iktidar olmaktır. akp-mhp iktidarı türkiye'de  düzeni değiştirebilirler mi? akp-mahp karşıtlarından baştan teslim olanlar, akp-mhp iktidarından tümden korkanlar için, seçimin olması geçici bir aşamadır ve özlenen düzen, enson, 16 nisan 2017'deki oylamayla yürürlüktedir.

oysa, hep biliyoruz ki: anayasaya uyumluluk düzenlemeleri tamamlanmadan seçime gitme kararı alındı. bunu nasıl değerlendirebiliriz? bir açıklaması: yasaya, yasallığa dayanmayı yoksaymaktaki kararlılıklarıdır. bir açıklaması da; seçmenleri ürkütmemek için bilinmeze oylamayı gerçekleyip; sonrasında kazanılan güçle "keyfilikte" ve "keyfilikle" oldubittileri tepkisiz geçiştirmektir. iki açıklamanın da katılanları; iki açıklamayı da geçerli sayanlar vardır. şunu düşünenlerimiz azdır: uyumluluk yasaları konusunda bir hazırlıkları ya da güçleri olmadığından gecikmişlerdir. seçim öncesi oldubittilerle ya da seçim sonucunda oldubittilerle açıkları kapamaya çalışacaklardır.

24 haziran'ın "erken" ya da "baskın" olması bilinçli bir seçme midir mhp ve akp için; yoksa, zorlayan güçler, koşullar mı geçerli oldu? bunu biliyorum diyen yanıltıyordur; bilmiyoruz. 

bildiğimiz şudur: 24 haziran seçimi bir oldubitti olarak yaşanmak için tbmm kararı çıkmıştır.

24 haziran seçim kararına olumlu yaklaşan iki siyasilik vardır: mhp ile ondan türemiş iyi parti. akp, hazırlıklı olduğundan ve mhp'ye sonsuz gereksinimi olduğundan mhp'nin istemine direnmemiştir. bunun önemi nedir? akp, bugüne değin, çok sarsılmadan götürdüğü ve getirdiği seçmen kitlesinin üstüne arttıracağı, çekeceği seçmen kitlesi yoktur. akp'nin her oya olduğu gibi mhp'nin kitlesel oyuna desteği eksiksizdir. bu durumda soru açıktır: akp'nin mhp'den beklediği gerçeklenir mi? şöyle de sorulabilir: akp, en yüksek aldığı oyunu hiç yitirmeden mhp'nin tüm kitleselliğini kazanabilir mi? akp mhp'ye evet derken bunu özleyerek birliktelik kurdu. ya mhp? mhp, akp'yi iktidar kılmak zorunda kalırken, enazından mhp'nin geleneksel beklentilerinin korunmasını özleyerek akp'ye yanaştı.

şunu biliyoruz: uzun süreli kendi içinde az değişen ve dışarıyla etkileşimi olmayan dört parçalı akp, chp, mhp ve hdp siyasiliklerinden ilk sarsılan mhp oldu. ayrıca, sarsılmanın başlangıcı sayılan 7 haziran 2015'ten bu yana mhp'de erime durmak bilmedi. bu gerçekliği mhp yönetimi kabul etmese de, oratadaki gerçeklik açıktır: mhp dördüncü parçadır ve kendi başına iktidar olabilirliği yoktur. yıllarca ya da 2002'den bu yana, mhp'nin akp karşıtlığından, akp'den, mhp yönünde kopma olmamıştır. mhp'den kopmalar ise yeraltı edilemez açıktadır.

şunu güvenle söyleyebiliriz: 24 haziran 2018 seçimlerinin ilk yenileni mhp olacaktır. peki mhp'deki erime akp yönünde/yanında yığılma olarak mı yaşanacaktır? hep olduğu gibi, akp'nin hiç eksilmeyeceği gerçeğiyle mhp'nin akp'de yığılacağı beklentisi gerçekleşmezse ne olur? akp, bu olası gerçekliği, iç ve dış egemen güçler(ya da akp'nin deyişiyle "üst akıl," "fetö" ve geleneksel değişmez iktidar odaklarının birlikteliğine karşı) "milli" şahlanışla altedeceğni düşünmektedir. akp'nin sorunu düşünmedikleri değildir. düşündüklerini gerçeklemekteki aşırı güvenleri geçerli olacak mıdır? ya olmazsa onların siyasi davranma biçimleri değildir. mutlaka olmalıdır "kararlılıklarının" bir gün olmayacağını düşünemez noktasında olduklarını, akp-mhp dışından düşünmek zor değildir.

akp-mhp ve olası destekçileri için aşırı güven ve öalışma güçlerinin karşısında olanların durumu nedir?  24 haziran seçimleri için akp-mhp'nin kazanacağı varsayımında olanları sarsan bir direnişte olduklarını seçim kararı gününde yakalamak zor değildir. akp-mhp karşıtları için yaşanan güven gerçekçi midir; geçerli olacak mıdır?

24 haziran 2018 seçimleri yolunda söylenecek söz çoktur. 

22 nisan 2018, college station, texas.