fidel castro bugünün devrimcisi değildi. dünde kalan devrimin önderiydi. geleceğin devrimlerinde castro'dan esinlenecekler olacaktır. castro'nun, 1 ocak 1959'daki zaferinin yinelenmesi castro'yla sonlanmıştı.
örneği olmayan, örneklenemeyecek bir ayaklanmanın iktidar oluşunun zorlu uğraşından geriye düşmemek için zoryönetime başvurmaktan da uzak kalmadı castro. abd'nin kıyılarında, abd'nin arka bahçesi saydığı latin amerika'da halka önderlik etmek isteyenlerin esin kaynağıydı; direnmenin simgesiydi. avrupa'da izlenen, saygıyla sevgiyle sözedilen castro'nun, latin amerika'daki saygınlığı, sevecenliği bir ve benzer değildi. castro, latin amerika için ne denli sıcak, sevecen idiyse; avrupa'da o denli yapay ve etkisizdi. asya'da, afrika'da etkisiz kalması castro'nun eksikliğ değil koşulların elverişsizliğiyle değişikliğindendi.
yerinde ve gününde zafere ulaşmış castro'nun eylemciliği latin amerka'da koşullar casro'nun özledği yönde gelişmese de kaynaklık etmekten eksilmeyecektir.
tarih yeniden yaşanmaz. castro yaşanmış tarihtir.
26 kasım 2016, new york, new york.
26 Kasım 2016 Cumartesi
13 Kasım 2016 Pazar
abd'de seçim sonuçlarına tepkiler, beklentiler -- 2.
2016 seçimlerine tepkiler abd'de önceki seçimlerden güçlü oldu. sevinç yaşayanlar sessizdi. korkanlar ve korkutmakta kararlı olanlar sonuçlarla ortadadır. korkanlar ve korkutanlar da demokrat parti adaylarını oylayanlar olurken, korkunun odağı donald trump ve sözleridir. trump'ın sözlerinin uygulanmasından önce korkutmaca ilk tepkidir.
abd'nin büyük yerleşim merkezlerinin sokaklarında gösteriler olmasına tepkiler de ikilidir: özgürliktür, haklarıdır geleneksel liberal yaklaşımla sonuçlar benimsenmelidir, zaman tanınmalıdır tutucu anlayış.
2008'de demokrat başkan obama'nın seçilmesinde tepkiler sessizdi ve dışta taşkınlıklar yoktu. cumhuriyetçiler, meclislerde, çoğunluk olmayı temel alan direnme başlattılar ve 2010'la meclislerdeki cumhuriyetçi çoğunlukla obama'yı kısıtladılar. 2018'deki seçimlerde demokratların meclislerde çoğunluk olabilmeleri, 2010'da cumhuriyetçilerin olabilmelerinden zordur. daha da gerilere gidersek, cumhuriyetçilerin enson korkutucu kazanımı 1980 idi. o gün için demokratlar meclislerde reagan'ı denetlemekte başarılı oldular. 1982 seçimlerinde reagan, 1980'deki sözlerinin gereği siyasetlerin uygulanmasında yeterince inandırıcılık ve güç kazanamamıştı. sonrasında korku eksildi ve demokratlar da reagan siyasetinden ezildiler, gerilediler.
abd seçimlerinin ve siyasiliğinin bir değişmezi iki partililik ise ikincisi de yaşanan seçimin bir sonraki seçimi belirlemedeki etkisinin zayıflığıdır.
ilk günden sokaklara çıkanlar cumhuriyetçi karşıtlığından da öteye, demokratlara da karşıt olanlardır. sokakların kalıcılığı da, süreklileşmesi de demokratların katılımından çok, trump'ın söylediklerinden yapabilecekleri olacaktır. reagan'ın ilk iki yılı meclislerde tartışmayla yaşanmıştı. 1984'le demokratlar siyasetten gerilemekten öteye yokolmuşlardı. 1984'ten sonraki demokrat parti, 20. yüzyıl'daki etkin demokrat parti değildir. reagan'la bozulmuş, yönünü ilkelerden değil gündelikten ve reagan'ın yaptıklarını biz de daha insanca yaparız siyasetleridir. 1992'dek clinton başarısı cumhuriyetçileşmiş demokrat parti uygulamasıdır ve demokrat parti'yi fırsatçı, yönsüz bırakmıştır.
2008'deki demokrat obama kazanımı, bush'la savaşçı ve yayılmacı dışarıya taşmanın mali yüklerine korkuya tepkidir. oysa, 2008'le ençok sevinenleri temel alırsak: 2008'in en yaygın açıklamları/değerlendirmeleri abd'de değişen toplumsallığın eski, geleneksel, amerikancı siyasetleri geride bıraktığı olmuştu.
hillary clinton'un, bir türlü, bir ilkeye tutunamaması biliniyordu ama, "kişilikle" açıklandı hep. 2016 aday seçimleri süresince ve başkanlık seçimi öncesinde bilinen clinton'un ne yönden ne yana olacağı bilinmezliği clinton hesapçılığıyla "muktedir" olmaya tutkunluğu ve ikiyüzlülük olarak algılandı öyle olduğu biliniyordu da, nedendir diye sorgulamanın yanıtı bulunamadı. bill clinton'un yozlaştırdığı ilkesizlikle, obama'nın yetersiz edilginliği arasındaki gelgitler hillary clinton'un aşamadıkları oldu. demokratlar'ın, reagan'la biten ve cumhuriyetçilerin siyasi tepkilerinden tükenen, oluşamayan, yeniden demokrat parti ilkeselliğini tanımlayacak güçte değildi hillary clinton.
2016 seçimlerinin en şaşırtıcı olgusu trump değildir; reagan'la öncesi yaşanmıştı ve reagan'ın başarısı söylediklerini yapmaktan çok demokrat parti'yi dağıtması olmuştu. 2016 seçimlerinin en önemli olgusu bernie sanders'ın topladığı kalabalıklardır. cumhuriyetçi yandan ron paul gibi demokratlardan bernie sanders, reagan'ın altüst ettiği abd siyasallığını yeniden tanımlamaya elverişli aday çıkmadı. ron paul da, bernie sanders de siyasette geç kalmış siyasetçiler olduklarından çekicilikleri kısıtlı oldu.
abd'nin siyasi geleneğinde, bugünden sonrasını belirlemekte ençok etkisi olabilecek iki siyasi vardır: ron paul ve bernie sanders. abd'de obama'nın ne yapamadığı, clintonların neden sevilmediklerinden çok ron paul'un, bernie sanders'in öngördüklerinin sınıfsal, toplumsal temellerinin olmazlıklarıyla nasıl olabilirlikleri ortadan kalkmayacaktır. siyasete ron paul'la girenlerden ya da tam karşıtı yönden bernie sanders'le siyasette yeralanlardan yeni önderler, yeni bileşimler ve yenilenmiş siyasetler oluşacaktır.
trump korkusunun yerini ne alır bilemeyiz. abd'nin geleceğinde trump korkusu ve beklentiler değil trump uygulamalarının yetersizlikleriyle tepkiler belirleyici olacaktır.
13 kasım 2016, college station, texas.
abd'nin büyük yerleşim merkezlerinin sokaklarında gösteriler olmasına tepkiler de ikilidir: özgürliktür, haklarıdır geleneksel liberal yaklaşımla sonuçlar benimsenmelidir, zaman tanınmalıdır tutucu anlayış.
2008'de demokrat başkan obama'nın seçilmesinde tepkiler sessizdi ve dışta taşkınlıklar yoktu. cumhuriyetçiler, meclislerde, çoğunluk olmayı temel alan direnme başlattılar ve 2010'la meclislerdeki cumhuriyetçi çoğunlukla obama'yı kısıtladılar. 2018'deki seçimlerde demokratların meclislerde çoğunluk olabilmeleri, 2010'da cumhuriyetçilerin olabilmelerinden zordur. daha da gerilere gidersek, cumhuriyetçilerin enson korkutucu kazanımı 1980 idi. o gün için demokratlar meclislerde reagan'ı denetlemekte başarılı oldular. 1982 seçimlerinde reagan, 1980'deki sözlerinin gereği siyasetlerin uygulanmasında yeterince inandırıcılık ve güç kazanamamıştı. sonrasında korku eksildi ve demokratlar da reagan siyasetinden ezildiler, gerilediler.
abd seçimlerinin ve siyasiliğinin bir değişmezi iki partililik ise ikincisi de yaşanan seçimin bir sonraki seçimi belirlemedeki etkisinin zayıflığıdır.
ilk günden sokaklara çıkanlar cumhuriyetçi karşıtlığından da öteye, demokratlara da karşıt olanlardır. sokakların kalıcılığı da, süreklileşmesi de demokratların katılımından çok, trump'ın söylediklerinden yapabilecekleri olacaktır. reagan'ın ilk iki yılı meclislerde tartışmayla yaşanmıştı. 1984'le demokratlar siyasetten gerilemekten öteye yokolmuşlardı. 1984'ten sonraki demokrat parti, 20. yüzyıl'daki etkin demokrat parti değildir. reagan'la bozulmuş, yönünü ilkelerden değil gündelikten ve reagan'ın yaptıklarını biz de daha insanca yaparız siyasetleridir. 1992'dek clinton başarısı cumhuriyetçileşmiş demokrat parti uygulamasıdır ve demokrat parti'yi fırsatçı, yönsüz bırakmıştır.
2008'deki demokrat obama kazanımı, bush'la savaşçı ve yayılmacı dışarıya taşmanın mali yüklerine korkuya tepkidir. oysa, 2008'le ençok sevinenleri temel alırsak: 2008'in en yaygın açıklamları/değerlendirmeleri abd'de değişen toplumsallığın eski, geleneksel, amerikancı siyasetleri geride bıraktığı olmuştu.
hillary clinton'un, bir türlü, bir ilkeye tutunamaması biliniyordu ama, "kişilikle" açıklandı hep. 2016 aday seçimleri süresince ve başkanlık seçimi öncesinde bilinen clinton'un ne yönden ne yana olacağı bilinmezliği clinton hesapçılığıyla "muktedir" olmaya tutkunluğu ve ikiyüzlülük olarak algılandı öyle olduğu biliniyordu da, nedendir diye sorgulamanın yanıtı bulunamadı. bill clinton'un yozlaştırdığı ilkesizlikle, obama'nın yetersiz edilginliği arasındaki gelgitler hillary clinton'un aşamadıkları oldu. demokratlar'ın, reagan'la biten ve cumhuriyetçilerin siyasi tepkilerinden tükenen, oluşamayan, yeniden demokrat parti ilkeselliğini tanımlayacak güçte değildi hillary clinton.
2016 seçimlerinin en şaşırtıcı olgusu trump değildir; reagan'la öncesi yaşanmıştı ve reagan'ın başarısı söylediklerini yapmaktan çok demokrat parti'yi dağıtması olmuştu. 2016 seçimlerinin en önemli olgusu bernie sanders'ın topladığı kalabalıklardır. cumhuriyetçi yandan ron paul gibi demokratlardan bernie sanders, reagan'ın altüst ettiği abd siyasallığını yeniden tanımlamaya elverişli aday çıkmadı. ron paul da, bernie sanders de siyasette geç kalmış siyasetçiler olduklarından çekicilikleri kısıtlı oldu.
abd'nin siyasi geleneğinde, bugünden sonrasını belirlemekte ençok etkisi olabilecek iki siyasi vardır: ron paul ve bernie sanders. abd'de obama'nın ne yapamadığı, clintonların neden sevilmediklerinden çok ron paul'un, bernie sanders'in öngördüklerinin sınıfsal, toplumsal temellerinin olmazlıklarıyla nasıl olabilirlikleri ortadan kalkmayacaktır. siyasete ron paul'la girenlerden ya da tam karşıtı yönden bernie sanders'le siyasette yeralanlardan yeni önderler, yeni bileşimler ve yenilenmiş siyasetler oluşacaktır.
trump korkusunun yerini ne alır bilemeyiz. abd'nin geleceğinde trump korkusu ve beklentiler değil trump uygulamalarının yetersizlikleriyle tepkiler belirleyici olacaktır.
13 kasım 2016, college station, texas.
9 Kasım 2016 Çarşamba
abd'de seçim sonuçları değişkenliğini korudu -- 1.
8 kasım ve abd seçimleri, bir anlamda geride kaldı. ilk sonuç, enazda beklenendi. hem yürütmede, hem de yasamada cumhuriyetçiler kazandı. bu sonuç yanıltıcıdır. her eyalette, her seçim bölgesinde adayları birbirinden ayıran sonuç, genellikle, yüzde beştir. bu noktada iki önemli sonucu kıyıda tutmak gerekir: cumhuriyetçiler deyince, trump''ın yönetiminde, onun yönlendirmesinde yürütmede ve yasamada uyumlu birliktelik yoktur; olmayacaktır da. trump'ın yürütmesi, cumhuriyetçi yasama üyeleri senatörle temsilcilerin denetiminde ve çoğunluk da yönlendirmesinde olacaktır. abd'de seçimler yüzde onun gelgitlerinde sürmektedir ve partiler gevşek dokudur.
8 kasım seçimleri de ikili siyaset karşıtlığını korudu: cumhuriyetçiler kalıcı güce yükselmedi; demokratlar yokolacak gidecek değildir.
2016 seçimlerinin düşündürücü ilk sonucu katılımın, 2000'lerle artışına aykırı gerilemesidir. bunun açıklaması açıktır: seçimlerden korku da güven de aşınmıştır. abd'de kurumsallaşma ve siyasi gelenek durağanlaşmıştır. seçimle değişime inanç yıpranmıştır. cumhuriyetçiler, 1980'lerden bu yana, siyasetten uzaklaşmayı washington'un ve kurulu düzenin yozlaşmasıyla denkleştirmektedir; washington'u düzeltme diye karşılığı olmayan boş bir yeldeğirmenine saldırmayı temel almıştır. demokratlar da, özellikle bill clinton ve barack obama ile benzeri hedefe saldırarark başarılı oldu sayılmıştır.
kaliforniya'dan gelen reagan da, teksas'tan gelen george w. bush da, şimdi de new york'tan donald trump washington dışından washington'u düzeltmeye seçilmiştir. gelen 4 yıl için ve belki de 8 yıl için ilk öngörümüz şu olacaktır: trump da washington'u değiştiremez ve washington'da trump da eriyecektir. bunu temellendirmek zor değildir: birincisi tarihsel olarak yaşanmışlık açıktır; ikincisi de, washington güçlüdür ve washington'un sarsılması abd'nin yıkımı olur.
"popüler" ve "ezberci" yaklaşımlar yaygındır, çekicidir ama, ne geçerlidir, ne de gerçekçidir.
abd'nin toplumsallığında ve doğal olarak siyasiliğinde sarsıntıların yaşandığı açıktır. abd'nin güçsüzleştiğini de, gerilediğini de, yıkılacağını da öngörmek yanıltıcıdır.
abd seçimlerinin beklenen ve geleceği enaz öngörülen sonucu açıktı: demokratlar'da "safkan" düzeni değiştirme özleminden öteye tutkusunda olan yeni nesilin "düzen" dışına taşma eğilimidir. cumhuriyetçiler yanında: değişen abd'yi değiştirme kararlılığını seçim sonuçlarıyla olabilir sanan dağınık, örgütsüz trump kitleselliğidir. cumhuriyetçilerin trump'la kabaran kitleselliğinin karşısında, hillary clinton'un kazanamamasında etkili olan bernie sanders'le yanıltıcı bir umutlanma kazanmış kitleselliği kim ve nasıl örgütleyebilir? bu dağınık kitlesellikler tartışmadan öteye karşıtlaşırlar mı?
cumhuriyetçiler, seçim sonuçlarıyla sekiz yıldır uzak kaldıkları yürütme gücünü kazanmışlardır. 2008'de demokrat obama'nın kazanmasıyla obama'yı yürütmede zayıf kılmada kararlı direnç göstermede başarılı olunmuştur. obama, abd'yi değiştirememiştir. obma değiştirmeyi içtenlikle istedi ve değişim uğrunda kararlı ve duraklamaksızın çalıştı. cumhuriyetçiler 1990'larla yükselen yasama gücündeki etkinlikleriyle obama'yı kuşatmada gerilemediler.
2016 seçimleriyle, geçici olarak, cumhuriyetçiler, içlerinde uzlaşımı güçlendirmeye ve korumaya özenli olacaklardır. demokratlar ise, seçim yolunda, uzlaşık görünümlerinden kopacaklar ve yeniden uzlaşımları nasıl ve nerede olur bilinmezdir.
9 kasım 2016, college station, texas.
8 kasım seçimleri de ikili siyaset karşıtlığını korudu: cumhuriyetçiler kalıcı güce yükselmedi; demokratlar yokolacak gidecek değildir.
2016 seçimlerinin düşündürücü ilk sonucu katılımın, 2000'lerle artışına aykırı gerilemesidir. bunun açıklaması açıktır: seçimlerden korku da güven de aşınmıştır. abd'de kurumsallaşma ve siyasi gelenek durağanlaşmıştır. seçimle değişime inanç yıpranmıştır. cumhuriyetçiler, 1980'lerden bu yana, siyasetten uzaklaşmayı washington'un ve kurulu düzenin yozlaşmasıyla denkleştirmektedir; washington'u düzeltme diye karşılığı olmayan boş bir yeldeğirmenine saldırmayı temel almıştır. demokratlar da, özellikle bill clinton ve barack obama ile benzeri hedefe saldırarark başarılı oldu sayılmıştır.
kaliforniya'dan gelen reagan da, teksas'tan gelen george w. bush da, şimdi de new york'tan donald trump washington dışından washington'u düzeltmeye seçilmiştir. gelen 4 yıl için ve belki de 8 yıl için ilk öngörümüz şu olacaktır: trump da washington'u değiştiremez ve washington'da trump da eriyecektir. bunu temellendirmek zor değildir: birincisi tarihsel olarak yaşanmışlık açıktır; ikincisi de, washington güçlüdür ve washington'un sarsılması abd'nin yıkımı olur.
"popüler" ve "ezberci" yaklaşımlar yaygındır, çekicidir ama, ne geçerlidir, ne de gerçekçidir.
abd'nin toplumsallığında ve doğal olarak siyasiliğinde sarsıntıların yaşandığı açıktır. abd'nin güçsüzleştiğini de, gerilediğini de, yıkılacağını da öngörmek yanıltıcıdır.
abd seçimlerinin beklenen ve geleceği enaz öngörülen sonucu açıktı: demokratlar'da "safkan" düzeni değiştirme özleminden öteye tutkusunda olan yeni nesilin "düzen" dışına taşma eğilimidir. cumhuriyetçiler yanında: değişen abd'yi değiştirme kararlılığını seçim sonuçlarıyla olabilir sanan dağınık, örgütsüz trump kitleselliğidir. cumhuriyetçilerin trump'la kabaran kitleselliğinin karşısında, hillary clinton'un kazanamamasında etkili olan bernie sanders'le yanıltıcı bir umutlanma kazanmış kitleselliği kim ve nasıl örgütleyebilir? bu dağınık kitlesellikler tartışmadan öteye karşıtlaşırlar mı?
cumhuriyetçiler, seçim sonuçlarıyla sekiz yıldır uzak kaldıkları yürütme gücünü kazanmışlardır. 2008'de demokrat obama'nın kazanmasıyla obama'yı yürütmede zayıf kılmada kararlı direnç göstermede başarılı olunmuştur. obama, abd'yi değiştirememiştir. obma değiştirmeyi içtenlikle istedi ve değişim uğrunda kararlı ve duraklamaksızın çalıştı. cumhuriyetçiler 1990'larla yükselen yasama gücündeki etkinlikleriyle obama'yı kuşatmada gerilemediler.
2016 seçimleriyle, geçici olarak, cumhuriyetçiler, içlerinde uzlaşımı güçlendirmeye ve korumaya özenli olacaklardır. demokratlar ise, seçim yolunda, uzlaşık görünümlerinden kopacaklar ve yeniden uzlaşımları nasıl ve nerede olur bilinmezdir.
9 kasım 2016, college station, texas.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)