akp'nin, ülkenin yönetiminde, yokuş aşağıya inişi hızlanırken, chp, içinden sarsıntıda. chp yönetimi'nin, chp içinden sorgulanmaya dayanıklılığı ve hoşgörüsü olmadığı anlaşıldı. bunca yaygın, kararlı ve uzlaşmaz parti içi karşıtlığa direnmek, chp yönetimiyle birlikte chp'yi sarsıyor. bundan sonrasını yönetimin de, yönetim değişikliğini zorlayanların da bilmediğini güvenle söyleyebiliriz.
chp'de bundan sonrasında ne olur? bu sorunun nesnel yanıtını zaman içinde bileceğiz. şu anda, herkes, durduğu yerden istemleri olacakmış, olurmuş diye öngörüdedir.
önce chp içinden bakmak gerekir. chp içinde çoklu karşıtlıklar gözlemeliyiz. chp içinde geleceğini, etkin ve egemen görünen yönetimle sürdürmek isteyenlerin oluşturduğu kümedekiler karşıtlarını bölebilecekler mi? yönetim karşıtları bölündükten sonra, yönetimle birlikte olmuşlar, birlik olarak çoğalabilirler mi? buna bugünden yanıtımız şu olmalıdır: yönetim karşıtlarını bölebilir ama, yeniden kendi içinden bölünmeyeceklerini söyleyemeyiz.
chp içinde kurultayı zorlayanların, kurultay olmadıkça mı birliktelikleri sürer, gelişir bilemeyiz. chp yönetimi için iyimser beklenti: kurultay geciktikçe yönetim karşıtlarını dağılması kaçınılmazdır. oysa, doğru yaklaşım şu olmalıdır: ya dağılmazlarsa? chp'yi bugünkü yönetimden uzaklaştırma gücünü chp içinden işleyişle başaramayanlar dağılmazlarsa ne olur?
chp yönetiminin chp içinden karşıtlarına gösterdiği yanlış direnç, yarın birgün chp yönetiminin, chp dışından bişey yapamayacağını getireceğini söyleyebiliriz. chp içindeki bugünkü yönetimin, karşıtlarını, parti içinde tutamayanların, chp'de ve chp'yle bir yere ya da daha doğru deyişle iktidara yürümeleri düşünülemez.
chp içinde iktidar olamayanlar içinse: chp dışından siyasi bir parti oluşumuyla iktidar olasılığı var mıdır? bu sorunun tarihte ve yakın zamanlardaki karşılığı eksidir. 1980 öncesi karşıtlıklarda, chp'den ayrı kalanlar hızla elenmişlerdir siyasetten. 1980 sonrasında, chp dışından dsp de, 1980 öncesi chp'si olamadığından öteye, chp'nin iktidarsızlığını yaşatmıştır. 1991'den 1993'e chp kökenli erdal inönü'nün yürütme ortaklıkları ve yine chp kökenli bülent ecevit'in ortaklı yürütme deneyimleri olan, 11 ocak 1999-18 kasım 2002 süreleri kalıcılıktan çok geçici olmuştur.
şunu görmeden ve açıkça söylemeden chp içi tartışmaların getirisi yoktur: 1979'dan bu yana, türkiye siyasetinde chp darmadağınıktır, paramparçadır. chp, uzun süredir, ne kuruluş günlerinin chp'sidir; ne de çok partili demokrasinin inişli çıkışlı chp'sidir. nedir chp? siyasetin değişimlerini öngörmekten uzak, toplumun değişimlerini yakalamaktan uzak, oradan oraya gelgitlerle çoğalmaktan çok yerinde çakılı durumdadır.
chp'nin içinden anlaşılması gereken şudur: türkiye cumhuriyeti devletinin tek kurucusu, tek koruyucusu ve tek yaşatıcısı değildir chp. türkiye cumhuriyeti, 1950'den bu yana, chp iktidarından uzak sürekliliğini ve gücünü sürdürmüştür. türkiye cumhuriyeti devleti biziz, bizden sorulur sorumluluğu ve yetkinliği, chp yararına çalışmamaktadır siyasette. 1961 sonrası chp'de yükselen sosyal demokrasi, calışanların hakları, güvenceleri siyaseti de 1980'ler sonrası sscb çöküsü ardından küreselde de sorunludur.
chp ne devletçi, ne de işçi sınıfı siyasetleriye, ne abd'ci, ne de ab yanlısı seçmeleriyle toplumda yurttaşlar için güvenilir bir siyasettir bugün.
chp'nin bugünkü yönetimi, 2011'den bu yana sorunlu ve toplumda ikilikçi, ayrımcı, baskıcı akp yönetiminin 2002-2010 siyasetlerini, abd/ab'yle daha uyumlu ve onların çıkarlarıyla daha uzlaşmacı sürdürmek yanlısı yanlış bir beklentidedir. oysa, nasıl akp 2010'da, 2002 sonrası siyasetlerinde tükendiyse; tıkalı 2002-2010 akp siyasetlerini türkiye için akp değil de chp yapar siyasetinden iktidar da olamaz; iktidarı da zorlayamaz. chp yönetiminin tıkandığı nokta budur. akp'yle denenmiş ve yıkılmış siyasetin, chp yönetiminde yeniden kurulup sürdürülmesi olmaz.
chp yönetimi, yanlışlığını bilmeden, chp içinde, chp'nin iktidar olamayaşını anladığı tartışmalı olan chp yönetiminin karşıtları, chp'nin ne olması gerektiğinde tasarımları var mıdır? bilmiyoruz.
6 ağustos 2018, toronto, ontario.
